E – Lista szkodliwych dodatków do żywności

Skróty użyte w liście:

* PAR – Prawdopodobnie ma własności alergizujące.

* LGM – Prawdopodobnie do jego produkcji stosuje się organizmy zmodyfikowane genetycznie.

* AO – Wyodrębniony z organizmów zwierzęcych.

1. E100–E199 (barwniki) 
2. E200–E299 (konserwanty i regulatory kwasowości) 
3. E300–E399 (przeciwutleniacze i regulatory kwasowości) 
4. E400–E499 (emulgatory, środki spulchniające, żelujące itp.) 
5. E500–E599 (środki pomocnicze) 
6. E600–E699 (wzmacniacze smaku) 
7. E900–E999 (środki słodzące, nabłyszczające i inne) 
8. E1000–E1999 (stabilizatory, konserwanty, zagęstniki i inne) 

E100–E199 (barwniki)

* E100 Kurkumina (barwnik kurkumy)

* E101 Ryboflawina (Witamina B2) [LGM]

* E101a 5′-Fosforan ryboflawiny [LGM]

* E102 Tartrazyna, zwana też Żółcień FD&C 5 [PAR]

* E103 Rezorcyna

* E104 Żółcień chinolinowa [PAR]

* E105 Żółcień trwała AB

* E106 Sól sodowa fosforanu-5′-ryboflawiny

* E107 Żółcień 2G [PAR]

* E110 Żółcień pomarańczowa S [PAR]

* E111 Oranż GGN, oranż α-naftolowy

* E120 Koszenila, kwas karminowy [PAR] [AO]

* E121 Lakmus

* E122 Azorubina [PAR]

* E123 Amarant, czerwień spożywcza 9 [PAR] (nie ma nic wspólnego z szarłatem, inaczej amarantusem, łac. amaranthus, ang. amaranth)

* E124 Czerwień koszenilowa A, Pąs (Ponceau) 4R [PAR]

* E125 Szkarłat GN

* E126 Pąs (Ponceau) 6R

* E127 Erytrozyna, Czerwień FD&C 3 [PAR]

* E128 Czerwień 2G [PAR]

* E129 Czerwień Allura AC, Czerwień FD&C 40 [PAR]

* E130 Błękit indantrenowy RS

* E131 Błękit patentowy V [PAR]

* E132 Indygotyna [PAR]

* E133 Błękit brylantowy FCF [PAR]

* E140 Chlorofil i jego pochodne

* E141 Kompleksy miedzi z chlorofilem i jego pochodnymi

* E142 Zieleń S [PAR]

* E150a Karmel zwykły [LGM]

* E150b Karmel kaustyczno-siarczynowy [LGM]

* E150c Karmel amonowy [LGM]

* E150d Karmel amonowo-siarczynowy [LGM]

* E151 Czerń PN, Jasna czerń BN [PAR]

* E152 Czerń 7984 [PAR]

* E153 Węgiel roślinny, [LGM] [AO]

* E154 Brąz FK, [PAR]

* E155 Brąz HT, Czekoladowy Brąz HT [PAR]

* E160a Karoteny

* E160b Annatto – barwnik z drzewa bixin orellana [PAR]

* E160c Kapsaicyna i jej pochodne

* E160d Likopen [GM]

* E160e β-apo-8′-karotenal (C 30)

* E160f ester etylowy kwasu β-apo-8′-karotenowego (C 30)

* E161a Flawoksantan

* E161b Luteina

* E161c Kryptanksantan [LGM]

* E161d Rubiksantan

* E161e Wiolaksantan

* E161f Rodoksantan

* E161g Kantaksantan [AO]

* E162 Betanina, czerwień buraczana – barwnik buraka ćwikłowego

* E163 Antocyjaniany

* E170 Kreda, węglan wapnia

* E171 Dwutlenek tytanu

* E172 Tlenki i wodorotlenki żelaza

* E173 Glin

* E174 Srebro

* E175 Złoto

* E180 Karmin 6B

* E181 Tanina

E200–E299 (konserwanty i regulatory kwasowości)

* E200 Kwas sorbinowy (konserwant)

* E201 Sorbinian sodu (konserwant)

* E202 Sorbinian potasu (konserwant)

* E203 Sorbinian wapnia (konserwant)

* E210 kwas benzoesowy (konserwant) [PAR]

* E211 benzoesan sodu (konserwant) [PAR]

* E212 benzoesan potasu (konserwant) [PAR]

* E213 benzoesan wapnia (konserwant) [PAR]

* E214 p-hydroksybenzoesan etylu (konserwant) [PAR]

* E215 etylo-p-hydroksybenzoesan sodu (konserwant) [PAR]

* E216 p-hydroskybenzoesan propylu (konserwant) [PAR]

* E217 propylo-p-hydroksybenozoesan sodu (konserwant) [PAR]

* E218 p-hydroksybenzoesan metylu (konserwant) [PAR]

* E219 metylo-p-hydroksybenzoesan sodu (konserwant) [PAR]

* E220 dwutlenek siarki (konserwant) [PAR]

* E221 siarczyn sodowy (konserwant) [PAR]

* E222 wodorosiarczyn sodu (konserwant) [PAR]

* E223 metadisiarczek sodu (konserwant) [PAR]

* E224 metadisiarczek potasu (konserwant) [PAR]

* E225 siarczek sodu (konserwant) [PAR]

* E226 siarczek wapnia (konserwant) [PAR]

* E227 siarczek wodorowo-wapniowy (konserwant) (środek zestalający) [PAR]

* E228 siarczek wodorowo-potasowy (konserwant) [PAR]

* E230 bifenyl (środek zestalający)

* E231 fenol ortofenylowy (środek zestalający)

* E232 fenol ortofenylowo-sodowy (konserwant)

* E233 tiobendazol (konserwant)

* E234 Nisyna (konserwant)

* E235 Natamycyna (konserwant)

* E236 kwas mrówkowy (konserwant)

* E237 mrówczan sodu (konserwant)

* E238 mrówczan potasu (konserwant)

* E239 Heksamina (konserwant)

* E240 Formaldehyd (konserwant)

* E242 pirowęglan dimetylu (konserwant)

* E249 azotyn potasu (konserwant)

* E250 azotyn sodu (konserwant)

* E251 azotan sodu (konserwant)

* E252 azotan potasu (konserwant) [AO]

* E260 kwas octowy (konserwant) (regulator kwasowości)

* E261 Octan potasu (konserwant) (regulator kwasowości)

* E262 Octan sodu i wodorooctan sodu (konserwant) (regulator kwasowości)

* E263 Octan wapnia (konserwant) (regulator kwasowości)

* E264 Octan amonu (konserwant) (regulator kwasowości)

* E270 kwas mlekowy (konserwant) (regulator kwasowości), (przeciwutleniacz) [AO]

* E280 kwas propionowy (konserwant)

* E281 propionian sodu (konserwant)

* E282 propionian wapnia (konserwant) [PAR]

* E283 propionian potasu (konserwant)

* E284 kwas borowy (konserwant)

* E285 boraks (konserwant)

* E290 dwutlenek węgla (regulator kwasowości)

* E296 kwas jabłkowy (regulator kwasowości)

* E297 kwas fumarowy (regulator kwasowości)

E300–E399 (przeciwutleniacze i regulatory kwasowości)

* E300 kwas askorbinowy (Witamina C) (przeciwutleniacz)

* E301 askorbinian sodu (przeciwutleniacz)

* E302 askorbinian wapnia (przeciwutleniacz)

* E303 askorbinian potasu (przeciwutleniacz)

* E304 Estry kwasów tłuszczowych i kwasu askorbinowego (i) Palmitynian askorbinowy (ii) stearynian askorbinowy (przeciwutleniacz)

* E306 Ekstrakt naturalny tokoferolu (Witamina E) (przeciwutleniacz) [GM]

* E307 α-tokoferol (syntetyczny) (przeciwutleniacz) [GM]

* E308 γ-tokoferol (syntetyczny) (przeciwutleniacz) [GM]

* E309 δ-tokoferol (syntetyczny) (przeciwutleniacz) [GM]

* E310 Galusan propylu (przeciwutleniacz) [PAR]

* E311 Galusan oktylu (przeciwutleniacz) [PAR]

* E312 Galusan dodecylu (przeciwutleniacz) [PAR]

* E315 kwas erytrobowy (przeciwutleniacz)

* E316 Erytroban sodu (przeciwutleniacz)

* E317 Kwas erytrobinowy (przeciwutleniacz)

* E318 Erytrobin sodu (przeciwutleniacz)

* E319 Butylo hydrochinon (przeciwutleniacz)

* E320 Bytylowany hydroksyanizol (BHA) (przeciwutleniacz)

* E321 Butylowany hydroksytoluen (BHT) (przeciwutleniacz) [PAR]

* E322 Lecytyna (emulgator) [LGM] [AO]

* E325 Mleczan sodowy (przeciwutleniacz) [AO]

* E326 Mleczan potasowy (przeciwutleniacz) (regulator kwasowości) [AO]

* E327 Mleczan wapniowy (przeciwutleniacz) [AO]

* E329 Mleczan magnezowy (przeciwutleniacz)

* E330 Kwas cytrynowy (przeciwutleniacz)

* E331 Sole sodowe kwasu cytrynowego (i) Mono (ii) dwu (iii) Trójsodowa (przeciwutleniacz)

* E332 Sole potasowe kwasu cytrynowego (i) Mono (ii) dwu (iii) Trójpotasowa (przeciwutleniacz)

* E333 Sole wapniowe kwasu cytrynowego (i) Mono (ii) dwuwapniowa (przeciwutleniacz), (regulator kwasowości), (zagęstnik)

* E334 Kwas winowy (L(+) –) (regulator kwasowości) (przeciwutleniacz)

* E335 Sole sodowe kwasu winowego (i) Mono (ii) dwusodowa (przeciwutleniacz)

* E336 Sole potasowe kwasu winowego (i) Mono (ii) dwupotasowa (przeciwutleniacz)

* E337 Sól sodowo-potasowa kwasu winowego (przeciwutleniacz)

* E338 Kwas fosforowy (regulator kwasowości)

* E339 Fosforany sodu (i) Mono (ii) dwu (iii) trójsodowy (regulatory kwasowości)

* E340 Fosforany potasu (i) Mono (ii) dwu (iii) trójpotasowy (przeciwutleniacz)

* E341 Fosforany wapnia (i) Mono (ii) dwu (iii) trójwapniowy (zagęstnik) (środek spulchniający)

* E343 Fosforany magnezu (i) Mono (ii) dwumagnezowy (przeciwutleniacz) (środek spulchniający) (Uwaga: ten dodatek zostanie prawdopodobnie usunięty z listy kolejną dyrektywą UE)

* E350 jabłczan sodu (i) – dwusodowy (ii) – wodorosodowy (regulator kwasowości)

* E351 Jabłczan potasu (regulator kwasowości)

* E352 (i) jabłczan wapnia (ii) wodorojabłczan wapnia

* E353 Kwas metawinowy (Kwas diwinowy) (emulgator)

* E354 Winian wapnia (emulgator)

* E355 Kwas adypinowy (regulator kwasowości)

* E356 Adypinian sodu (regulator kwasowości)

* E357 Adypinian potasu (regulator kwasowości)

* E363 Kwas bursztynowy (regulator kwasowości)

* E365 fumaran sodu (regulator kwasowości)

* E366 fumaran potasu (regulator kwasowości)

* E367 Fumaran wapnia (regulator kwasowości)

* E370 I,4-Heptonolakton (regulator kwasowości)

* E375 Kwas nikotynowy (Niacyna, Witamina B3) (utrwalacz barwy) [PAR]

* E380 Cytrynian triamonu (regulator kwasowości)

* E381 Amonocytrynian żelaza (regulator kwasowości)

* E385 Sól wapniowo-disodowa kwasu etylenodiaminotetraoctowego EDTA (EDTA wapniowo-disodowy)

E400–E499 (emulgatory, środki spulchniające, żelujące itp.) 

* E400 Kwas alginowy (zagęstnik) (stabilizator) (środek żelujący) (emulgator)

* E401 Alginian sodu (zagęstnik) (stabilizator) (środek żelujący) (emulgator)

* E402 Alginian potasu (zagęstnik) (stabilizator) (środek żelujący) (emulgator)

* E403 Alginian amonu (zagęstnik) (stabilizator) (emulgator)

* E404 Alginian wapnia (zagęstnik) (stabilizator) (środek żelujący) (emulgator)

* E405 Alginian propylenowo-glikolowy (zagęstnik) (stabilizator) (emulgator)

* E406 Agar (zagęstnik) (środek żelujący)

* E407 Karagen (zagęstnik) (stabilizator) (środek żelujący) (emulgator) [PAR]

* E407a Przetworzony wodorost morski Eucheuma (zagęstnik) (stabilizator) (środek żelujący) (emulgator)

* E410 Mączka chleba świętojańskiego (zagęstnik) (stabilizator) (środek żelujący) (emulgator)

* E412 Guma guar (zagęstnik) (stabilizator)

* E413 Tragakanta (zagęstnik) (emulgator) [PAR]

* E414 Guma arabska (zagęstnik) (stabilizator) (emulgator) [PAR]

* E415 Guma ksantanowa (zagęstnik) (stabilizator) [GM]

* E416 Guma karaya (zagęstnik) (stabilizator) (emulgator) [PAR]

* E417 Guma Tara (zagęstnik) (stabilizator)

* E418 Guma gellan (zagęstnik) (stabilizator) (emulgator)

* E420 Sorbitol (i) Sorbitol (ii) Syrop sorbitolowy (emulgator) (środek słodzący) (środek zwilżający)

* E421 Mannitol (środek przeciwspieniający) (środek słodzący)

* E422 Glicerol (emulgator) (środek słodzący) [AO]

* E425 Konjac (i) Konjac guma (ii) Konjac glukomannan (emulgator)

* E430 Polioksyetylen (8) stearynian (emulgator) (stabilizator) [PAR] [AO]

* E431 Polioksyetylen (40) stearynian (emulgator) [AO]

* E432 Monolaurynian polioksyetylenosorbitolu (emulgator) [AO]

* E433 Monooleinian polioksyetylenosorbitolu (emulgator) [AO]

* E434 Monopalmitynian polioksyetylenosorbitolu (emulgator) [AO]

* E435 Monostearynian polioksyetylenosorbitolu (emulgator) [AO]

* E436 Tristearynian polioksyetylenosorbitolu (emulgator) [AO]

* E440 Pektyny (i) pektyna (ii) pektyna amidowana (emulgator)

* E441 Żelatyna (emulgator) (środek żelujący) [AO]

* E442 Fosfatydy amonu (emulgator) [AO]

* E444 Izomaślan octanu sacharozy (emulgator)

* E445 Estry glicerolu i żywicy roślinnej (emulgator)

* E450 Difosforany (i) Difosforan disodowy (ii) Difosforan trisodowy (iii) Difosforan tetrasodowy (v) Difosforan tetrapotasowy (vi) Difosforan diwapniowy (vii) Diwodoro-difosforan wapnia (emulgator)

* E451 Trifosforany (i) Trifosforan pentasodowy (ii) Trifosforan pentapotasowy (emulgator)

* E452 Polifosforany (i) Polifosforan sodu (ii) Polifosforan potasu (iii) Polifosforan sodowo-wapniowy (iv) Polifosforan wapnia (emulgator)

* E459 β-cyklodekstryna (emulgator)

* E460 Celuloza (i) Celuloza mikrokrystaliczna (ii) Celuloza sproszkowana (emulgator)

* E461 Metyloceluloza (emulgator)

* E462 Etyloceluloza (emulgator)

* E463 Hydroksypropyloceluloza (emulgator)

* E464 Hydroksypropylometyloceluloza (emulgator)

* E465 Etylometyloceluloza (emulgator)

* E466 Karboksymetyloceluloza, sól sodowa karboksymetylocelulozy (CMC) (emulgator)

* E468 Sól sodowa karboksymetylocelulozy usieciowana (emulgator) (Uwaga: Ten dodatek może być w przyszłości usunięty z listy)

* E469 Enzymatycznie zhydrolizowana karboksymetyloceluloza (emulgator)

* E470a Sole sodowe, potasowe i wapniowe kwasów tłuszczowych (emulgator) (środek przeciw spienianiu) [AO]

* E470b Sole magnezowe kwasów tłuszczowych, w tym stearynian magnezu (emulgator) (środek przeciw spienianiu) [AO]

* E471 Mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych (emulgator) [LGM] [AO]

* E472a Mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane kwasem octowym (emulgator) [GM] [AO]

* E472b Mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane kwasem mlekowym (emulgator) [możliwość AO]

* E472c Mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane kwasem cytrynowym (emulgator) [możliwość AO]

* E472d Mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane kwasem winowym (emulgator) [AO]

* E472e Mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane kwasem mono- i diacetylowinowym (emulgator) [AO]

* E472f Mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane mieszaniną kwasu octowego i winowego (emulgator) [AO]

* E473 Estry sacharozy i kwasów tłuszczowych (emulgator) [GM] [AO]

* E474 Sacharoglicerydy (emulgator) [AO]

* E475 Estry kwasów tłuszczowych i poliglicerolu (emulgator) [GM] [AO]

* E476 Polirycynoleinian poliglicerolu (emulgator) [GM] [AO]

* E477 Estry kwasów tłuszczowych i glikolu propylenowego (emulgator) [GM] [AO]

* E478 Laktydowane estry kwasów tłuszczowych z glicerolem i 1-propanem (emulgator) [AO]

* E479b Termoutleniony olej sojowy z mono- i diglicerydami kwasów tłuszczowych (emulgator) [LGM] [możliwość AO]

* E481 Stearyoilomleczan sodu (emulgator) [AO]

* E482 Stearyoilomleczan wapnia (emulgator) [AO]

* E483 Winian stearylu (emulgator) [AO]

* E491 Monostearynian sorbitolu (emulgator) [GM] [AO]

* E492 Tristearynian sorbitolu (emulgator) [AO]

* E493 Monolaurynian sorbitolu (emulgator) [AO]

* E494 Monooleinian sorbitolu (emulgator) [AO]

* E495 Monopalmitynian sorbitolu (emulgator) [AO]

E500–E599 (środki pomocnicze)

* E500 Węglany sodu (i) Węglan sodu (ii) Wodorowęglan sodu (iii) Półtorawęglan sodu (regulator kwasowości) (środek spieniający)

* E501 Węglany potasu (i) Węglan potasu (ii) Wodorowęglan potasu (regulator kwasowości)

* E503 Węglany amonu (i) Węglan amonu (ii) Wodorowęglan amonu (regulator kwasowości)

* E504 Węglany magnezu (i) Węglan magnezu (ii) Wodorowęglan magnezu (regulator kwasowości) )środek przeciw spienianiu)

* E507 Kwas chlorowodorowy (kwas solny) (kwas)

* E508 Chlorek potasu (środek żelujący) (kondycjonowanie)

* E509 Chlorek wapnia (środek maskujący) (środek wiążący)

* E510 Chlorek amonu (regulator kwasowości) (środek ulepszający)

* E511 Chlorek magnezu (środek wiążący)

* E512 Chlorek cyny (przeciwutleniacz)

* E513 Kwas siarkowy (kwas)

* E514 Siarczany sodu (i) Siarczan sodu (ii) Wodorosiarczan sodu (regulator kwasowości)

* E515 Siarczany potasu (i) Siarczan potasu (ii) Wodorosiarczan potasu (kondycjonowanie)

* E516 Siarczan wapnia (środek maskujący) (Środek ulepszający) (środek wiążący)

* E517 Siarczan(VI) amonu [Środek ulepszający]

* E518 Siarczan magnezu, Sól Epsom (regulator kwasowości) (środek wiążący)

* E519 Siarczan miedzi (konserwant)

* E520 Siarczan glinu (środek wiążący)

* E521 Siarczan sodowo-glinowy (środek wiążący)

* E522 Siarczan potasowo-glinowy (regulator kwasowości)

* E523 Siarczan amonowo-glinowy (regulator kwasowości)

* E524 Wodorotlenek sodu (regulator kwasowości)

* E525 Wodorotlenek potasu (regulator kwasowości)

* E526 Wodorotlenek wapnia (regulator kwasowości) (środek wiążący)

* E527 Wodorotlenek amonu (regulator kwasowości)

* E528 Wodorotlenek magnezu (regulator kwasowości)

* E529 Tlenek wapnia (regulator kwasowości) (środek ulepszający)

* E530 Tlenek magnezu (regulator kwasowości) (środek przeciwspieniający)

* E535 Żelazocyjanek sodu (regulator kwasowości) (środek przeciwspieniający)

* E536 Żelazocyjanek potasu (środek przeciwspieniający)

* E538 Żelazocyjanek wapnia (środek przeciwspieniający)

* E540 Difosforan dwuwapniowy (regulator kwasowości) (emulgator)

* E541 Fosforan glinowo-sodowy, kwaśny (emulgator)

* E542 Fosforany z kości (środek przeciwspieniający) [AO]

* E543 Polifosforan wapniowo-potasowy

* E544 Polifosforan wapnia (emulgator)

* E545 Polifosforan glinu (emulgator)

* E550 Szkło wodne (środek przeciwspieniający)

* E551 Krzemionka (emulgator) (środek przeciwspieniający)

* E552 Krzemian wapnia (środek przeciwspieniający)

* E553a (i) Krzemian magnezu (ii) Trikrzemian magnezu (środek przeciwspieniający)

* E553b Talk (środek przeciwspieniający) [PAR]

* E554 Krzemian glinowo-sodowy (środek przeciwspieniający)

* E555 Krzemian glinowo-potasowy (środek przeciwspieniający)

* E556 Krzemian glinowo-wapniowy (środek przeciwspieniający)

* E558 Bentonit (środek przeciwspieniający)

* E559 Krzemian glinu (Kaolin) (środek przeciwspieniający)

* E570 Kwasy tłuszczowe (środek przeciwspieniający) [GM] [AO]

* E572 Stearynian magnezu (emulgator) (środek przeciwspieniający) [GM] [AO]

* E574 Kwas glukonowy (regulator kwasowości)

* E575 Lakton kwasu glukonowego (regulator kwasowości) (środek maskujący)

* E576 Glukonian sodu (środek maskujący)

* E577 Glukonian potasu (środek maskujący)

* E578 Glukonian wapnia (środek wiążący)

* E579 Glukonian żelazawy (barwnik)

* E585 Mleczan żelazawy (barwnik) [AO]

E600–E699 (wzmacniacze smaku)

* E620 Kwas glutaminowy (wzmacniacz aromatu) [możliwe reakcje uboczne] [GM]

* E621 Glutaminian sodu (wzmacniacz aromatu) [możliwe reakcje uboczne] [LGM]

* E622 Glutaminian potasu (wzmacniacz aromatu) [możliwe reakcje uboczne] [GM]

* E623 Diglutaminian wapnia (wzmacniacz aromatu) [możliwe reakcje uboczne] [GM]

* E624 Glutaminian monoamonowy (wzmacniacz aromatu) [możliwe reakcje uboczne] [GM]

* E625 Diglutaminian magnezu (wzmacniacz aromatu) [możliwe reakcje uboczne] [GM]

* E626 Kwas guanylowy (wzmacniacz aromatu)

* E627 Guanylan disodowy, (wzmacniacz aromatu) [GM]

* E628 Guanylan dipotasowy (wzmacniacz aromatu) [możliwe reakcje uboczne] [GM]

* E629 Guanylan wapnia (wzmacniacz aromatu)

* E630 Kwas inozynowy (wzmacniacz aromatu)

* E631 Inozynian disodowy (wzmacniacz aromatu) [AO]

* E632 Inozynian dipotasowy (wzmacniacz aromatu)

* E633 Inozynian wapnia (wzmacniacz aromatu)

* E634 Rybonukleotydy wapnia (wzmacniacz aromatu) [AO]

* E635 Rybonukleotydy disodowe (wzmacniacz aromatu) [AO]

* E636 Maltol (wzmacniacz aromatu)

* E637 Etylomaltol (wzmacniacz aromatu)

* E640 Glicyna i jej sól sodowa (wzmacniacz aromatu) [możliwe reakcje uboczne] [AO]

* E650 Octan cynku

E900–E999 (środki słodzące, nabłyszczające i inne)

* E900 polisiloksan (środek przeciwspieniający) (substancja przeciwzbrylająca)

* E901 Wosk pszczeli biały i żółty (nabłyszczacz)[PAR] [AO]

* E902 Wosk candelilla (nabłyszczacz)

* E903 Wosk carnauba (z liści palmy brazylijskiej) (nabłyszczacz) [PAR]

* E904 Szelak (nabłyszczacz) [AO]

* E905 Wosk mikrokrystaliczny (nabłyszczacz)

* E907 Wosk krystaliczny (nabłyszczacz)

* E910 L-cysteina [AO]

* E912 Estry kwasu montanowego

* E913 Lanolina (nabłyszczacz) [AO]

* E914 Utleniony wosk polietylenowy (nabłyszczacz)

* E915 Estry Kolofanu (nabłyszczacz)

* E920 Chlorowodorek L-cysteiny (substancja ulepszająca) [AO]

* E921 Monowodzian chlorowodorku L-cysteiny (substancja ulepszająca) [AO]

* E924 Bromek potasu (substancja ulepszająca)

* E925 Chlorine (konserwant) [wybielacz]

* E926 ditlenek chloru (konserwant) [wybielacz]

* E927b Karbamid (substancja ulepszająca)

* E928 Nadtlenek benzoilu (substancja ulepszająca)

* E930 Nadtlenek wapnia (substancja ulepszająca)

* E938 Argon [gaz do pakowania]

* E939 Hel [gaz do pakowania]

* E941 Azot [gaz do pakowania]

* E942 Podtlenek azotu [gaz nośny]

* E943a Butan [gaz nośny]

* E943b Izobutan [gaz nośny]

* E944 Propan [gaz nośny]

* E948 Tlen [gaz do pakowania]

* E949 Wodór

* E950 Acesulfam K (substancja słodząca)

* E951 Aspartam (substancja słodząca)

* E952 Kwas cyklaminowy oraz jego sole: sodowa i wapniowa (substancja słodząca)

* E953 Izomaltoza (substancja słodząca)

* E954 Sacharyna i jej sole: sodowa, potasowa i wapniowa (substancja słodząca)

* E955 Sukraloza

* E957 Taumatyna (substancja słodząca) [wzmacniacz smaku]

* E959 Neohesperydyna DC (substancja słodząca)

* E965 Maltitol (i) Maltitol (ii) Syrop maltitolowy (substancja słodząca) (stabilizator) (substancja utrzymująca wilgotność)

* E966 Laktitol (substancja słodząca) [AO]

* E967 Ksylitol (substancja słodząca)

* E999 Ekstrakty Quillaia (substancja pianotwórcza)

E1000–E1999 (stabilizatory, konserwanty, zagęstniki i inne)

* E1103 Inwertaza (stabilizator)

* E1105 Lizozym (konserwant)

* E1200 Polidekstroza (stabilizator) (zagęstnik) (substancja utrzymująca wilgotność) [Carrier]

* E1201 Poliwinylopirolidon (stabilizator)

* E1202 Poliwinylopolipirolidon [Carrier] (stabilizator)

* E1400 Dekstryna (stabilizator) (zagęstnik)

* E1401 Skrobia modyfikowana (stabilizator) (zagęstnik)

* E1402 Skrobia modyfikowana zasadami (stabilizator) (zagęstnik)

* E1403 Skrobia bielona (stabilizator) (zagęstnik)

* E1404 Skrobia utleniona (emulgator) (zagęstnik)

* E1410 Fosforan monoskrobiowy (stabilizator) (zagęstnik)

* E1412 Fosforan diskrobiowy (stabilizator) (zagęstnik)

* E1413 Fosforowany fosforan diskrobiowy (stabilizator) (zagęstnik)

* E1414 Acetylowany fosforan diskrobiowy ([emulgator]) (zagęstnik)

* E1420 Acetylowana skrobia, monooctan skrobi (stabilizator) (zagęstnik)

* E1421 Acetylowana skrobia, monooctan skrobi (stabilizator) (zagęstnik)

* E1422 Acetylowany adypinian diskrobiowy (stabilizator) (zagęstnik)

* E1423 Acetylowany glicerol diskrobiowy (zagęstnik)

* E1430 Glicerol dwuskrobiowy (stabilizator) (zagęstnik)

* E1440 Hydroksypropyloskrobia ([emulgator]) (zagęstnik)

* E1441 Hydroksypropylo glicerol dwuskrobiowy (stabilizator) (zagęstnik)

* E1442 Fosforan hydroksypropylodwuskrobiowy (stabilizator) (zagęstnik)

* E1450 Bursztynian sodowo oktenylo skrobiowy ([emulgator]) (stabilizator) (zagęstnik)

* E1451 Acetylowana skrobia utleniona ([emulgator]) (zagęstnik)

* E1505 Cytrynian trietylowy (stabilizator piany)

* E1510 Etanol

* E1518 Trójoctan glicerolu trójacetyna (substancja utrzymująca wilgotność)

* E1520 Glikol 1,2-propylenowy (substancja utrzymująca wilgotność)

Małe Smakowite G

W kraju kwitnącej wiśni od wieków zajadano się owocami morza. Oprócz rybek, kalmarów i ośmiornic na Japońskim stole gościły różne glony, algi i wodorosty. Takimi wodorostami były na przykład kombu. Nikt nie wiedział, dlaczego po dodaniu kombu wszystko smakowało lepiej. Kombu nie były ani słone, ani słodkie, ani gorzkie, ani kwaśne. Kombu miały swój własny smak. I tak było przez wieki do chwili, gdy zainteresował się tym Cesarski Uniwersytet w Tokio. Profesor Kikunae Ikeda postanowił sprawdzić, co tak na prawdę sprawia, że kombu jest takie smaczne.

I tak w 1907 roku udało mu się wyizolować związek chemiczny odpowiedzialny za ten niepowtarzalny smak. Był to kwas glutaminowy. Sam smak nazwał zaś umami, co można przetłumaczyć jako „smakowity”. Ikeda wiedział, że odkrycie to warte jest miliony. Postanowił więc połączyć anion kwasu glutaminowego (glutaminian) z sodem i opatentować to jako MSG. Tak narodził się monoglutaminian sodu, popularnie nazywany glutaminianem sodu.

Ikeda nie musiał długo czekać na chętnego inwestora. Pan Saburosuke Suzuki, właściciel firmy Suzuki Seiyakusho Co. również dostrzegł w tym interesie duży zysk. Panowie dogadali się, a owocem ich porozumienia stał się japoński koncern Ajinomoto (producent obecnych na polskim rynku zupek SamSmak). Inwestycja okazała się strzałem w dziesiątkę. Japonia zaczęła dodawać MSG do wszystkiego co się dało.

Zauważyli to Amerykanie. W czasie II wojny światowej amerykańscy żołnierze zasmakowali w japońskich racjach żywnościowych. Postanowili więc za wszelką cenę poznać sekret, dzięki któremu konserwa mogła mieć nie tylko mniej soli, ale i być taka pyszna. I tak dopiero po wojnie zorientowali się, że to co Japończycy dodawali to był właśnie MSG. Natychmiast zorganizowano sympozjum w Chicago, na którym zaprezentowano glutaminian sodu producentom żywności. Odtąd Japończycy przestali mieć monopol na MSG.

Producenci żywności osłupieli ze zdziwienia. Pierwszy raz mogli zacząć stosować składniki tańsze i słabszej jakości. Wystarczyło tylko dodać MSG (E621), aby klienci wybierali właśnie ich produkty. Zaraz za producentami żywności ustawiły się restauracje. Efekt był oszałamiający. Klienci ładowali się drzwiami i oknami do restauracji, które stosowały MSG. Wystarczyła na przykład jedna zmiana w przepisie, aby klienci oszaleli na punkcie chrupiącego kurczaka KFC. MSG stał się tak popularny, że pojawił się nawet w jedzeniu dla niemowląt.

W latach 60-tych XX wieku glutaminian sodu przykuł uwagę neuropatologa dr. Johna Olneya. Olney postanowił przetestować substancję na myszkach. W swoich eksperymentach zauważył, że MSG uszkadza komórki siatkówki oka i podwzgórza w mózgu. Poruszony swym odkryciem rozpoczął wieloletnią walkę z systemem, żądając usunięcia glutaminianu sodu z żywności. Pomimo prezentacji wyników badań przed kongresem, nie udało mu się zmusić agencji rządowych do podjęcia stosownych kroków. Olney osiągnął za to inny cel. Informacja przedostała się do wiadomości publicznej. Klienci zaczęli mieć wątpliwości co do bezpieczeństwa spożywania MSG.

I właśnie te wątpliwości skłoniły producentów żywności dla niemowląt do dobrowolnego usunięcia MSG z ich produktów. Wszystko po to by zadowolić klienta. W zamian zaczęto dodawać glutaminian w innych związkach. Zmieniając związek chemiczny można było zmienić również nazwę. Wzmacniacz smaku stosowano nadal, tyle tylko że nikt nie mógł go łatwo zidentyfikować na opakowaniu. Zaczęto żerować na zaufaniu i niewiedzy klientów.

Według regulacji prawnych, jeżeli glutaminian nie występuje w czystej postaci MSG może być nazwany inaczej. Dlatego dziś mamy kilkadziesiąt różnych nazw pod jaką on występuje. Na przykład glutaminian nazywa się ekstraktem drożdżowym, białkiem roślinnym, hydrolizowanym białkiem, maltodekstryną, proteiną sojową, żelatyną, słodem jęczmiennym, aromatem, aromatem identycznym z naturalnym, przyprawą, mieszanką przyprawową i tak dalej i tak dalej. Produkt, który ma jeden lub kilka z wymienionych składników (a takie można znaleźć i w sklepach ze zdrową żywnością), zgodnie z prawem może mieć na opakowaniu wielkie litery „bez glutaminianu sodu”.

MSG to jedna z najczęściej badanych substancji. Obserwuję ciekawe zjawisko. Ilekroć pojawi się laboratoryjne badanie wykazujące szkodliwość MSG, zaraz za nim pojawia się badanie, które je neguje. Pierwsze sieją strach wśród konsumentów, drugie mają na celu załagodzić kontrowersje i utwierdzić agencje rządowe w utrzymaniu braku regulacji. I trudno się temu dziwić. Wzmacniacze smaku to dużo większy rynek niż rynek na przykład słodzików. Zakaz stosowania MSG w żywności pociągnie za sobą miliardowe straty. To już nie jest interes pojedynczych firm. Mamy tu do czynienia nie tylko z producentami samego wzmacniacza. W grę wchodzą producenci żywności przetworzonej (m.in. wędlin, chipsów, przekąsek serowych, konserw, zupek błyskawicznych, kostek rosołowych, przypraw, sosów) i oczywiście restauracje fast food (m.in. Umami Burger, KFC, McDonalds, Burger King) i tak dalej i tak dalej.

Jeżeli chodzi o badania laboratoryjne, skupiają się one na MSG, wokół którego zrobiło się głośno. Agencje rządowe podają, że ilość spożywana przez człowieka jest na tyle niewielka, że nie powinna ona zagrażać jego zdrowiu. Niestety mnogość nazw pod jakimi występuje glutaminian utrudnia oszacowanie ile tak na prawdę przeciętny Europejczyk go spożywa. Zakłada się, że spożycie samego MSG nie przekracza 1g na dobę. A ile spożywa się glutaminianu wapnia, czy glutaminianu potasu? Tego nikt nie wie.

Przyznam, że moje oczy najbardziej zwrócone są w stronę Azji, gdyż tam spożycie MSG jest trzykrotnie wyższe niż w Europie, czy Ameryce (Europejczycy podróżujący do Azji często rozwijają właśnie tam alergię na MSG). Obrońcy wzmacniacza twierdzą, że gdyby MSG był faktycznie problematyczny, wówczas wszyscy w Azji chodziliby z migreną. Nie wiem, jak popularna jest migrena w Azji. Wiem natomiast, że Uniwersytet Hirosaki w Japonii potwierdził badania Olneya. Tamtejsi naukowcy powiązali duże spożycie MSG z popularną w Japonii jaskrą u ludzi po czterdziestce. Według ich badań nadmierne spożycie glutaminianu sodu lub dieta bogata w MSG stosowana przez lata uszkadza komórki siatkówki.

Kwas glutaminowy to związek organiczny spotykany powszechnie w pokarmach bogatych w białko. Występuje on w dwóch formach: związanej (połączonej z innym aminokwasem) i uwolnionej (jako samodzielny związek). Kiedy kwas glutaminowy łączy się z innymi aminokwasami w proteiny, wówczas jego działanie na organizm człowieka uznaje się za nieszkodliwe. Taki kwas glutaminowy znajdziemy w mięsie, rybach, warzywach i zbożach. Uwolniony kwas glutaminowy ma właściwości wzmacniające smak, a jego anion ma cechy ekscytotoksyny, czyli substancji degenerującej komórki nerwowe. Ekscytotoksyną będzie tak samo anion kwasu w glutaminianie potasu jak i w glutaminianie sodu. Dlatego nie można ograniczać problemu tylko do jednego związku MSG. Istnieją produkty naturalnie bogate w uwolniony glutaminian. Są to na przykład dojrzałe sery i pomidory (odpowiadające za wyśmienity smak pizzy) oraz sos sojowy. Z tej przyczyny to właśnie te produkty (szczególnie parmezan) posądzane są o wywoływanie migren. Glutaminian można również uwolnić w obróbce termicznej potrawy. Doskonałym przykładem jest stek z grilla, który nawet bez przypraw, swój doskonały smak zawdzięcza właśnie uwolnionemu glutaminianowi.

Wyeliminowanie glutaminianu z diety jest praktycznie niemożliwe. Problematyczne jest natomiast wzbogacanie żywności przetworzonej uwolnionym glutaminianem. W imię zasady: co za dużo to niezdrowo.
Sporadyczne zjedzenie konserwy na wyprawie w górach, czy zupka z proszku, gdy kiszki grają marsza, nie powinny bardzo zaszkodzić. Natomiast dieta typu na śniadanie hot-dog, na przekąskę gorący kubek, na obiadek kurczaczek KFC, na kolację kanapeczki z wędliną obficie posypane parmezanem i do wieczornego filmu serowe Doritos – to już jazda po bandzie.

Jazdą po bandzie jest również poleganie głównie na żywności dietetycznej oraz z niską zawartością soli. Z prostej przyczyny. Jeżeli celowo usuwa się z produktu cukier, sól, czy tłuszcz, usuwa się również smak. Smak przywraca się przez dodanie wzmacniaczy, czyli związków glutaminianu.

Zasada, do której ja się stosuję jest prosta. Im świeższe i mniej obrobione tym lepsze. Dobry kucharz nie potrzebuje wzmacniaczy, by przyrządzić coś pysznego. Rosół, czy pomidorówkę łatwo ugotować bez kostki, vegety czy warzywka. Nieprawda? Ja to już udowodniłam mojej rodzinie.

alebigos.blogspot.com